وجه تسمیه موزه،تعریف موزه و ایکوم

وجه تسميه موزه
ريشه واژه موزه از لغت يوناني موزين Mousein به معناي مقر زندگي و موز Mouse الهه هنر و صنايع در اساطير يونان اقتباس شده است. اين واژه در زبان انگليسي ميوزيم Museum ، در زبان فرانسه موزه Musee تلفظ مي شود. در حدود دهه 1290 هـ.ق تلفظ فرانسه موزه به زبان فارسي راه يافت. پيشينه آن به سفرهاي ناصرالدين شاه قاجار به اروپا و ديدن موزه هاي آن ديار و تصميم او به ايجاد مشابه آن در ارگ سلطنتي تهران باز مي گردد. (كتاب موزه داري، نوشته نوشين دخت نفيسي، انتشارات سمت، صفحه 3)

تعريف موزه
براساس بند 3 و 4 اساسنامه ايكوم - شوراي بين المللي موزه ها (International Coucil Of Museum) جامع ترين تعريف موزه چنين است:
موزه مؤسسه اي است دائمي و بدون هدف مادي که درهاي آن به روي همگان گشوده است و در خدمت جامعه و براي پيشرفت آن فعاليت مي کند.
(كتاب موزه داري، نوشته نوشين دخت نفيسي، انتشارات سمت، صفحه 3)


اهداف موزه ها براساس تعاريف ايكوم

- تحقيق در آثار و شواهد برجاي مانده از گذشته انسان و محيط زيست او
- گردآوري و حفظ آثار
- بهره برداري معنوي از آثار
- ايجاد ارتباط بين اين آثار به ويژه به نمايش گذاردن آنها به منظور بررسي و بهره وري معنوي از آنها.
(كتاب موزه داري، نوشته نوشين دخت نفيسي، انتشارات سمت، صفحه 3)

علاوه بر اين ايکوم موارد مشروحه زير را نيز مشمول تعريف ياد شده تشخيص مي دهد:

- مؤسسات حفظ و نگهداري و تالارهاي نمايشي که پيوسته بوسيله کتابخانه ها و مراکز بايگاني، نگهداري و تأمين مي شوند.
- اماکن و آثار باستاني ـ تاريخي ، طبيعي و مردم شناسي که به علت فعاليت در زمينه هاي گردآوري، حفظ، نگهداري و نمايش آثار باستاني داراي اهميت هستند.
- مؤسساتي از قبيل باغ هاي حيوان شناسي، گياه شناسي، نمايشگاه جانوران خشکي و موجودات آبزي و... که نمايشگر تاريخ موجودات زنده هستند.
- ذخاير طبيعي
- مراکز علمي و نمايشگاه هاي فضايي.
(كتاب موزه داري، نوشته نوشين دخت نفيسي، انتشارات سمت، صفحه 4)


ايکوم
شوراي بين المللي موزه ها ( ICOM ) ارگاني غير دولتي وابسته به سازمان ملل متحد (يونسکو) است که به منظور موزه شناسي و ساير نظام هاي مربوط به مديريت و عملکرد موزه در سال 1964 ميلادي تأسيس شده است.
ايکوم حدود 21000 عضو از 140 کشور جهان دارد. اعضاي آن در کميته هاي ملي ،بين المللي و سازمان هاي وابسته و منطقه اي فعاليت مي کنند و توسط دبيرخانه آن ياري مي شوند. دبيرخانه در محل مجمع عمومي است که با تأييد يونسکو، تصميم گيري مي کند. (مجله موزه ها)



اهداف و قدرت هاي ايکوم
- تشويق و حمايت از تأسيس، توسعه و مديرت حرفه اي انواع موز ها
- پيشرفت دانش و درک طبيعت، وظايف و نقش موزه ها در خدمت به جامعه و توسعه آن
- برقراري همکاري و مساعدت دوجانبه بين موزه ها و کارکنان حرفه اي موزه هاي کشورهاي مختلف
- بيان، حمايت و پيشبرد انواع منافع کارکنان حرفه اي موزه
- پيشبرد و انتشار دانش موزه شناسي و ساير روش هاي مديريت و عمليات موزه